Yıldız Kayması (Meteor Olayı) Nedir?
Yıldız kayması, gerçekte bir yıldızın hareketi değil, Dünya atmosferine yüksek hızla giren küçük bir gök taşının (meteoroid) yanarak bıraktığı ışıltılı izdir.
Bu taş parçaları atmosferdeki gazlarla sürtünmeye uğrayarak yanar ve gökyüzünde kısa süreli, parlak bir ışık çizgisi oluşturur. İşte biz bu olaya “yıldız kayması” deriz.
Daha teknik anlatımla:
Meteor, uzaydan gelen ve Dünya atmosferine girerek sürtünme nedeniyle yanmaya başlayan gök cismine verilen isimdir. Meteor atmosferde tamamen yanmadan yere ulaşırsa, ona meteorit denir.
1. Aslında “yıldız” değil!
“Yıldız kayması” dediğimiz olay, aslında yanan gökyüzü çöpleridir. Uzaydan Dünya atmosferine giren küçük taş parçaları (meteorlar), yüksek hızla sürtünmeden dolayı yanar ve biz de onları “yıldız kayıyor” gibi görürüz. Gerçek yıldızlar yerlerinden kıpırdamaz 🙂
2. Saniyede 20-70 km hızla giriyorlar
Meteorlar, Dünya atmosferine girdiğinde ortalama 20 ila 70 kilometre/saniye hızla hareket ederler. Bu hızda, bir iğne ucu kadar taş bile yanarak parlak bir iz bırakır. Işık hızı değil ama yine de baya hızlı!
3. Yıldız kaymaları belli takvimlerde artar
Yıl boyunca bazı dönemlerde gökyüzünde “meteor yağmurları” olur. Örneğin:
- Perseid (Ağustos)
- Geminid (Aralık)
- Quadrantid (Ocak)
Bu zamanlarda saatte 60’tan fazla “yıldız kayması” görebilirsin.
4. Bazen sesi bile duyulabilir
Nadiren de olsa çok büyük meteorlar gökyüzünde patladığında, gök gürültüsüne benzer bir ses çıkabilir. Bu olaylara “bolide” veya “ateş topu” denir.
5. Dünya her gün tonlarca meteoru yutuyor
Dünya atmosferine günde 100 tondan fazla meteorit (küçük göktaşları) giriyor! Ama çoğu çok küçük olduğu için atmosferde tamamen yanıyor ve yere ulaşmıyor.
6. Dilek tutma geleneği Antik Yunan’a dayanıyor
Antik Yunanlılar, tanrıların gökyüzünü gözlemlediği zamanlarda “göksel kapılar”ın açıldığını ve ruhların yıldız olarak Dünya’ya indiğini düşünüyordu. Bu yüzden bir yıldız kayınca dilek tutmak, tanrıların o anda seni duyacağı inancına dayanır.
7. Bazı meteorlar manyetik olabilir!
Dünyaya düşen bazı göktaşları, özellikle metalik olanlar, mıknatıs gibi davranabilir. Hatta bazıları laboratuvarda test edilmeden “uzaydan geldiği” anlaşılmaz bile.
Bir yanıt yazın