Kategori: Psikoloji
-
Çerçeveleme Etkisi: Kararlarımızı Nasıl Şekillendiriyor?
Her gün sayısız karar veriyoruz. Kahvaltıda ne yiyeceğimizden, büyük finansal yatırımlara kadar birçok seçimle karşı karşıyayız. Ancak, bu kararları nasıl verdiğimiz sandığımız kadar rasyonel olmayabilir. Bazen tercihlerimizi, olayları nasıl algıladığımız ve nasıl sunulduğu belirler. İşte burada “çerçeveleme etkisi” devreye girer. Çerçeveleme etkisi, insanların kararlarını bilgiye değil, bilginin sunuluş biçimine göre verdiklerini gösteren bir bilişsel önyargıdır.…
-
Işıklar Altında Etkisi (The Spotlight Effect) Nedir?
Işıklar Altında Etkisi (Spotlight Effect), bireylerin başkalarının kendilerini, hatalarını veya görünüşlerini gerçekte olduğundan çok daha fazla fark ettiğine inanmasıdır. Bu psikolojik eğilim, kişinin toplum içinde aşırı derecede kendisini göz önünde hissetmesine neden olur ve sosyal kaygıyı artırabilir. Oysa gerçekte, insanlar genellikle kendi dünyalarına odaklanmış durumdadır ve başkalarının küçük hatalarını veya görünüş değişikliklerini düşündüğümüz kadar fark…
-
Onaylama Eğilimi (Confirmation Bias) Nedir?
Onaylama eğilimi, insanların mevcut inançlarını veya varsayımlarını destekleyen bilgileri arama, hatırlama ve yorumlama eğiliminde olmalarıdır. Başka bir deyişle, kişi kendi düşüncelerine uygun bilgileri seçerken, bunları çürütebilecek ya da alternatif bakış açıları sunabilecek verileri görmezden gelme eğilimindedir. Bu bilişsel önyargı, insanların objektif kararlar almasını zorlaştırabilir ve özellikle siyaset, bilim, finans, ilişkiler gibi birçok alanda büyük etkiler…
-
Imposter Syndrome (Sahtekar Sendromu): Başarıya Rağmen Kendini Yetersiz Hissetmek
Başarıya ulaşmış, kariyerinde ilerlemiş veya akademik anlamda önemli başarılara imza atmış birçok insan, içten içe başarılarını hak etmediğini düşünebilir. “Ben buraya şans eseri geldim”, “Aslında bu kadar iyi değilim, yakında herkes fark edecek” gibi düşünceler, Imposter Syndrome (Sahtekar Sendromu) olarak bilinen psikolojik fenomenin temel göstergelerindendir. Bu yazıda, sahtekar sendromunun ne olduğu, nedenleri, kimleri etkilediği ve…
-
Bystander Effect (Seyirci Etkisi): İnsan Psikolojisinin Gizli Paradoksu
Bystander Effect (seyirci etkisi), bireylerin, özellikle kalabalık bir ortamda olduklarında, acil bir duruma müdahale etme olasılıklarının düştüğünü açıklayan psikolojik bir fenomendir. İlk olarak 1960’lı yıllarda sosyal psikologlar John Darley ve Bibb Latané tarafından incelenen bu kavram, insan psikolojisinin ilginç ve bazen tehlikeli bir yönünü gözler önüne sermektedir. Bu yazıda, seyirci etkisinin nedenleri, tarihsel olaylar, deneysel…
-
Kalabalık Yalnızlık: Modern Dünyada Bireyin Yalnızlığı
İnsan, doğası gereği sosyal bir varlıktır. Ancak modern dünyada bireyler, kalabalıklar içinde yalnızlık hissiyle sıkça karşı karşıya kalmaktadır. “Kalabalık yalnızlık” kavramı, kişinin fiziksel olarak bir topluluk içinde bulunmasına rağmen içsel bir yalnızlık yaşaması durumunu ifade eder. Bu olgu, hızla değişen sosyal yapılar, dijital çağın getirdiği yeni iletişim biçimleri ve bireyselleşme süreciyle daha da belirgin hale…
-
Schadenfreude: Psikolojik ve Sosyolojik Bir Bakış
Schadenfreude, başkalarının başarısızlığından veya talihsizliklerinden haz duyma duygusu olarak tanımlanabilir. Kelime Almanca kökenlidir ve “Schaden” (zarar) ve “Freude” (sevinç) kelimelerinin birleşimiyle oluşturulmuştur. Bu duygu, bireylerin başkalarının yaşadıkları zorluklar karşısında hissettikleri gizli veya açık bir memnuniyeti ifade eder. Bu makalede Schadenfreude kavramı psikolojik ve sosyolojik açıdan incelenecek, nedenleri, etkileri ve toplumsal yansımaları ele alınacaktır. Psikolojik Açıdan…
-
Mindfulness ve Meditasyon: Günlük Yaşamda Zihinsel Dinginlik ve Farkındalık
Modern yaşamın hızlı temposu, pek çok insanı stres ve kaygıyla başa çıkmak zorunda bırakıyor. Günlük koşuşturma, iş baskısı, aile sorumlulukları ve teknolojinin sürekli uyarıcı etkisi, zihinsel ve duygusal sağlığımızı olumsuz etkileyebilir. Bu durumla başa çıkmak için mindfulness (bilinçli farkındalık) ve meditasyon gibi pratikler giderek daha fazla önem kazanıyor. Mindfulness ve meditasyon, zihinsel dinginlik sağlamak, stresi…
-
Sjögren Sendromu Nedir?
Sjögren Sendromu Nedir? Sjögren sendromu, bağışıklık sisteminin kendi vücuduna saldırdığı otoimmün bir hastalıktır. Bu hastalıkta, göz yaşı ve tükürük üreten bezler iltihaplanır ve azalmış salgı yapar. Bu da gözde, ağızda ve vajinada kuruluk gibi belirtilere yol açar. Sjögren sendromu, başka romatizmal hastalıklarla birlikte ortaya çıkabilir (sekonder) veya tek başına oluşabilir (primer). Hastaların çoğu kadındır ve…