Gıran Goyulupta Goyulmayasıca Ne Demektir?

Merhaba sevgili okurlarım, bugün sizlere bir atasözü olan “Gıran goyulupta goyulmayasıca” hakkında biraz bilgi vermek istiyorum. Bu atasözü Safranbolu şivesi, yani Karabük ilinin Safranbolu ilçesinde konuşulan yerel bir Türkçe lehçesi ile yazılmıştır. Ege Bölgesi’nde de “Gıran giresice” şeklinde kullanılan bir beddua anlamına gelmektedir. Kelime anlamı olarak “köküne gıran girsin” demektir. Gıran ise hem ağır hem de kıtlık anlamına gelen bir kelimedir. Bu yüzden bu beddua, sahip olduğun bütün malı kaybet, kökün, soyun sopun kurusun gibi bir anlama gelir.

Peki bu beddua neden bu kadar yaygın ve etkili? Bunun için Kürt kültürü ve tarihi hakkında biraz bilgi sahibi olmak gerekir. Kürtler, tarih boyunca pek çok zorluk ve baskıyla karşılaşmış bir halktır. Anadolu’nun dağlık ve verimsiz bölgelerinde yaşamak zorunda kalmışlar, sürekli göç etmek ve savaşmak durumunda kalmışlardır. Bu yüzden mal mülk sahibi olmak, kök salmak ve neslini devam ettirmek onlar için çok önemli bir değerdir. Bu değerleri kaybetmek ise en büyük felaket olarak görülür.

Bu yüzden “Gıran goyulupta goyulmayasıca” gibi bir beddua, Kürtler için çok ağır ve korkutucu bir ifadedir. Bu bedduayı duyan biri, kendisine büyük bir lanet okunduğunu hisseder ve çok üzülür. Bu bedduayı söyleyen biri ise çok öfkeli ve kinli olduğunu gösterir. Bu beddua, sadece çok ciddi durumlarda ve çok büyük düşmanlıklarda kullanılır.

Bu bedduanın Türkçe karşılığı ise “Allah belanı versin” veya “Allah seni kahretsin” gibi ifadelerdir. Ancak bu ifadelerin Kürtçe bedduadan daha hafif olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü Türk kültüründe Allah’a sığınmak ve Allah’ın adaletine güvenmek daha yaygındır. Bu yüzden Allah’ın belasını dilemek, Allah’ın adaletine teslim olmak anlamına da gelebilir. Ancak Kürt kültüründe gıran gibi somut ve acı verici bir kavram kullanmak, daha ağır ve kesin bir lanet olarak algılanır.

Sonuç olarak, “Gıran goyulupta goyulmayasıca” Kürtçe bir atasözüdür ve çok ağır bir beddua anlamına gelir. Bu bedduayı söyleyen veya duyan kişilerin çok dikkatli olması gerekir. Çünkü bu beddua, hem söyleyenin hem de duyanın hayatını olumsuz etkileyebilir. Bu yüzden bu bedduayı gereksiz yere kullanmamak ve karşılıklı saygı ve sevgi içinde yaşamak en iyisidir.

Umarım bu yazım sizlere faydalı olmuştur. Bir sonraki yazımda görüşmek üzere hoşça kalın.